Różnokolorowe kobierce kwitnących tulipanów przyciągają w maju do radziwiliskich Burbiszek tłumy zwiedzających. A na tradycyjne, już piętnaste, Święto Kwitnących Tulipanów przyjeżdżają nawet potomkowie ostatnich właścicieli burbiskiego dworu – Bażeńskich oraz liczne delegacje miast partnerskich zza granicy, również z Polski.

W tym roku pogoda dopisała, a zwiedzajacych w południe było chyba już więcej niż… tulipanów. Podziwiać ponad 300 gatunków kwitnących tulipanów przybyło kilkanaście tysięcy zwiedzających niemal z wszystkich zakątków Litwy, jak również z krajów sąsiednich, pomimo sporej ceny – 15 litów – za wejściówkę na święto.

W tym roku między rzędami kolorowych tulipanów spacerował nawet premier Algirdas Butkevičius. Na święto przybyli też tradycyjnie potomkowie rodu Bażeńskich – Jerzy oraz Andrzej Bażeńscy – synowie ostatniego właściciela posiadłości Adama Bażeńskiego.

Park przydworny zajmuje obszar 28 ha, w jego centralnej części znajduje się 3-hektarowy staw z piętnastoma wysepkami i jedenastoma mostkami. W parku urządzono osiem pagórków widokowych, porośniętych świerkami. Uroku parkowi dodają aleje kasztanów, topoli, jodeł, bzu i in. oraz rozmaite rzeźby, które zostały wystawione wśród drzew z inicjatywy przedostatniego właściciela majątku – Michała Bażeńskiego. Był on też wielkim miłośnikiem twórczości Adama Mickiewicza. W 1911 r. stanął przed frontonem dworku pomnik wielkiego wieszcza dłuta Kazimierza Ulańskiego z Poniewieża. Jest to ponoć pierwszy pomnik autora „Pana Tadeusza” na Litwie oraz pierwszy w Rzeczypospolitej pomnik wielkiego wieszcza, z wyrytym na cokole napisem w języku polskim „Litwo, Ojczyzno moja”. Ulański jest też autorem innych znajdujących się w parku pomników i rzeźb: m. in. Wielkiego Księcia Witolda, Matki Boskiej.

Dawny dwór w Burbiszkach należał do dworzan Burbów – od ich nazwiska zapożyczyła nazwę ta miejscowość. W latach 1817-1940 dwór należał do szlachciców Bażeńskich, którzy go przebudowali. Z inicjatywy Michała Bażeńskiego, przedostatniego właściciela, zaprojektowano park ze wspaniałymi stawami, na nich z kolei utworzono wysepki. Były tam altanki, drewniane i kamienne ścieżki, nieduże mola. Na początku XX w. Burbiszki odwiedzali znani działacze społeczni – Petras Vileišis, Jonas Basanavičius, a często odwiedzający Burbiszki Kornel Makuszyński nie tylko był zauroczony tym miejscem, ale zakochał się również w Emilii Bażeńskiej, którą poślubił.

Zachowały się zabudowania dworu: oficyna, dom gościnny, lodownia, kuchnia, domek dla dzieci, stajnia, spichlerz, obora, domek ogrodnika oraz ruiny oranżerii. Obok pałacu jest nieduża przystań. Obecnie we dworze w Burbiszkach jest odtworzony najbardziej przybliżony wizerunek przeszłej świetności, panuje atmosfera z początku XX w., mimo że dwór  ma swe miejsce w obliczu współczesności.

Dwór w Burbiszkach – to zabytek neoromantyzmu i neogotyku, tu dąży się do zachowania nie tylko dziedzictwa architektury, krajobrazu, ale też tradycji kulturowych. Organizowane są tutaj Wiosny Poezji, koncerty muzyki kameralnej. Dwór jest przystosowany do potrzeb dnia dzisiejszego: odbywa się tutaj nie tylko wspomniane już Święto Tulipanów, przeprowadza się w nim również konferencje i seminaria. Gromadzone są kolekcje różnorodnych kwiatów, jak np. kolekcja trzystu tulipanów, w której kwiaty są różnych kształtów i gatunków. Tulipany hodowano we dworze już za czasów Michała Bażeńskiego. Ponieważ dwór musi być funkcjonalny również w czasach współczesnych, są tworzone nowe tradycje. Jedną z nich jest Święto Tulipanów, realizowane od 2000 r. Wydarzenia rozrywkowe nabierają nowej treści: prezentuje się wartości, świadczące o wspaniałości kultury dworu, odwiedzane są ekspozycje, popularyzuje się historię dworu.

Ostatni właściciel dworku – Adam Bażeński odwiedził swój majątek dopiero po rozpadzie ZSRR. Ponoć w końcu lat 90. pojechał z wycieczką do Wilna i gdy grupa zwiedzała stolicę, on udał się do Burbiszek. Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę władze litewskie zwróciły mu utracony majątek. Bażeński w 1992 r. postanowił sprezentować go państwu, pod warunkiem, że dawny dworek odzyska świetność i zostanie udostępniony dla społeczności. (W czasach sowieckich w budowlach dworku hodowano trzodę chlewną i bydło).

Adam Bażeński, który od 1960 r. mieszkał w Gnieźnie (w 2007 r. spoczął na jednym z gnieźnieńskich cmentarzy), był inicjatorem nawiązania współpracy pierwszej stolicy Polski z władzami rejonu radziwiliskiego. Zwróconą mu przez państwo litewskie ojcowiznę przekazał samorządowi w Radziwiliszkach.

Dr Maciej Rydel podaje, ze Bażeńscy pochodzą z Pomorza, a Biesiada Literacka, numer 37 z 1911 już żadnych von Basenów nie wspomina uważając Bażeńskich za rodowitych Żmudzinów:

Jest to ród tubylczy, pieczętuje się herbem Wiewiórka, a kolebką rodu tego była wieś Leszcze pod Dąbrownem w Ziemi Sasińskiej. Posiadali Bażeńscy włości, rozciągające się dwie mile wszeż i wzdłuż nad rzeką Wkrą i jeziorem Dąbrowskiem. Zasłynęli już w XV stuleciu, jako rycerze, dostojnicy i podróżnicy. Jan Bażeński przebywał na dworze króla portugalskiego, wsławił się w walkach z Maurami w Afryce. W czasach zapasów wojennych rycerstwa i miast pruskich z Krzyżakami, odegrali Bażeńscy rolę pierwszorzędną, stali bowiem na czele zastępów, walczących z Zakonem o wolność i niepodległość. Oni to utworzyli pamiętny Związek Jaszczurczy, skierowany przeciwko Zakonowi i przewodniczyli mu. Związek ten w szeregu wypadków, towarzyszących przyłączeniu ziem pruskich do Polski, potężny wziął udział. Słynnym było poselstwo przywódców Związku, do których należeli Gabryel, Ścibor i Jan bracia Bażeńscy, wysłani do Kazimierza Jagiellończyka z prośbą, aby ziemie pruskie przyjął pod berło swoje. Jan Błażeński wypowiedział wtedy wspaniałą mowę, która wielce poruszyła króla i Radę Koronną. Piastowali potem Bażeńscy dostojeństwa, mieli wielkie znaczenie w kraju, jako mężowie władni i możni. Z biegiem czasu możność tę koleje losy przyćmiły, ale pozostała na zawsze dobra sława, którą z całą gorliwością dziedzic Burbiszek podtrzymuje.

Inf. własna oraz

http://www.tygodnik.lt/201320/aktualia2.html 

http://budujemydwor.pl/burbiszki-epizod-budownictwa-neogotyckiego-na-litwie/